طرح درس اجتماعی

علوم اجتماعی چهارم

20 روش فعال یاددهی و یادگیری

برای درس  تعلیمات اجتماعی

پایه ی  چهارم ابتدایی

جغرافی

درس اول

 روش تدریس: پرسشنامه

موضوع درس: محیط زندگی ما

اهداف کلی: محیط زندگی ما

اهداف جزئی:

1.      شناخت درباره ی محیط زندگی خود

2.      آشنایی با زندگی شهری و روستایی

اهداف رفتاری:

1-    یکی از راه های شناخت محیط زندگی را بیان کند؟

2-    محیط زندگی خود را تفسیر کنید.

3-    در مورد نحوه زندگی شهری و روستائی توضیح دهید؟

4-    به شناخت محیط زندگی خود علاقه نشان دهید.

ارزشیابی ورودی:

1-    دانش جغرافیا چه کمکی به ما می کند؟

2-    فاصله ی مدرسه ی شما تا خانه چقدر است؟

3-    شغل روستائیان چیست؟

مدل کلاس: دایره ای

وسایل مورد نیاز: کتاب و تصاویر کتاب

راهبرد و ایجاد انگیزه: امروز قرار است راهکارهایی در خصوص شناخت بهتر محیط زندگی خود ارائه دهید.

مرحله اول: بیان هدف

بچه ها می خواهیم اطراف خود را بیشتر بشناسیم، در این خصوص نیاز به دانشی برای این شناخت داریم.

مرحله دوم: ساخت ابزار نظرسنجی:

معلم دانش آموزان را به گروه های 2 نفری تقسیم کرده و از گروه ها می خواهیم که با مشورت هم دو سئوال در ارتباط با موضوع عنوان کنند سپس هر گروه توسط معلم و شاگردان پالایش و تصحیح می‌شود. سپس پالایش شده روی تابلو نوشته می شود.

سئوالات احتمالی:

1-    چه گیاهانی در اطراف محل زندگی شما روئیده اند؟

2-    محصولاتی که در روستا کاشته می شود چیست؟

3-    چه راه هایی به شهرها یا روستاهای اطراف شما مربوط می شود؟

4-    هوای شهر شما پاکیزه است یا آلوده؟

5-    خانه ها از چه موادی ساخته شده اند؟

مرحله سوم: تکمیل پرسشنامه:

پس از مشخص شدن سئوالات، روی تابلو هر دانش آموز سئوالات را بر حسب درجات بسیار خوب، متوسط، ضعیف امتیازبندی می کنند.

مرحله چهارم: تجزیه و تحلیل

در این مرحله سئوالات بر حسب امتیازات داده شده ارزیابی می شود و آموزگار به راحتی می تواند درخصوص درس مطالب را جمع بندی کند.

جمع بندی مطالب:

معلم از دانش آموز می خواهد که از روی درس بخوانند که در خصوص درس نظرات خود را گرفته و مطالب را تکمیل کند.

ارزشیابی پایانی:

1-    دانش جغرایا را توضیح دهد.

2-    راه های شناخت محیط زندگی خود را بگویند.

تکلیف تمرین:

درخصوص سفری که به شهرها یا روستا سفر کرده اید، اطلاعاتی درباره آن مکان ها یا چگونگی زندگی مردم، آن ها دارید تحقیق کرده و برای هم کلاسی هایتان توضیح دهید.

درس دوم

روش تدریس: مکاشفه ای

هدف کلی: آشنایی با وسایل یادگیری جغرافیا

اهداف جزئی:

1-    آشنایی با وسایلی که کمک می کند جغرافیا را بهتر بیاموزیم.

2-    آشنایی با نقشه جغرافیائی ایران

3-    آشنایی با کره جغرافیائی

اهداف رفتاری:

1-    کره جغرافیائی را تعریف کنید.

2-    وسایلی که به ما کمک می کند تا جغرافیا را بشناسیم نام ببرید.

3-    بتواند از روی نقشه استان محل زندگی خود را پیدا کند.

4-    احساس خود را از یادگیری درس جغرافیا نشان دهد.

ارزشیابی ورودی:

1-    چند وسیله برای شناختن مکان های مختلف نام ببرید.

2-    کره جغرافیائی چیست؟

3-    وسایل یادگیری جغرافیا را نام ببرید.

وسایل مورد نیاز: عکس- نقشه- کتاب- فیلم- کره زمین.

ایجاد انگیزه: وسایلی از جمله نقشه، عکس های مختلفی از استان های کشور، کره جغرافیائی را به کلاس آورده و عکس ها را به تابلو می چسبانیم و توجه شاگردان را به آن جلب می کنیم.

ارائه درس:

مرحله اول: بیان موضوع.

وسایلی که به ما کمک می کند که جغرافیا را یاد بگیریم چیست؟

مرحله دوم: تعامل بین معلم و شاگرد.

پس از اینکه گروه ها تشکیل شد وسیله ها را در اختیار گروه ها قرار می دهیم و از آن ها می خواهیم تا در مورد هر یک از وسایل و چگونگی استفاده از آنها در گروه با هم مشورت کنند و بعد از مشورت هر گروه نظرات خود را بیان می کند، و بعد نظرات گروه ها را با هم مقایسه می کنیم و نتیجه را اعلام می کنیم.

و بعد دانش آموزان به کمک معلم نقشه ایران را به دیوار کلاس نصب می کنند و استان خود را پیدا می کنند.

نتیجه گیری:

در این مرحله معلم مطالبی درخصوص وسایل جغرافیا و اینکه هر کدام چگونه ما را درخصوص یادگیری و شناخت بهتر اطراف خود کمک می کند.

ارزشیابی پایانی:

1-    کره جغرافیائی را تعریف کنید.

2-    چند نمونه از وسایل یادگیری جغرافیا را نام ببرید.

تکلیف منزل:

عکس هایی از روستا، شهر یا مناظر طبیعی به کلاس بیاورند.

و آنها را روی یک کاغذ سفید بچسبانند و به طور گروهی اجزای هر عکس را معین کنند.

درس سوم

روش تدریس: دست یابی به مفهوم

هدف کلی: آشنائی دانش آموزان با نقشه.

اهداف جزئی:

آشنائی با نقشه جغرافیائی.

آشنائی با علامت هایی که در نقشه وجود دارد (کوه، تپه و ...)

آشنایی با راهنما و جهت های نقشه.

اهداف رفتاری:

1-    دانش آموز نقشه را تعریف کند.

2-    اجزای نقشه جغرافیائی را بیان کند.

3-    مفهوم راهنمای نقشه را توضیح دهد.

ارزشیابی ورودی:

نقشه چیست؟

چرا ما به نقشه نیاز داریم؟

چگونه علامت های روی نقشه را می توانیم بخوانیم.

وسایل مورد نیاز: کتاب- عکس هائی از وسایل زندگی- یک نقشه از ساختمان- نقشه منطقه.

فضای مدل کلاس: گروه های 4 نفره

ایجاد انگیزه: چند شیء یا تصویر اشیائی را روی تابلو نصب می کنیم و از بچه ها می خواهیم به آنها نگاه کنند و حدس بزنند که هر کدام تصویر چه چیزی است.

ارائه درس:

گام اول: عرضه مطالب و شناسایی مفهوم

معلم از دانش آموز می خواهد به دقت به تصاویری که روی تابلو نصب شده نگاه کند و هر چیزی را که می بیند یادداشت کند. معلم به بچه ها می گوید یک مفهوم در ذهن خود دارم که می خواهم در پایان درس شما به آن مفهوم دست پیدا کنید. اگر دوستانتان خصوصیات تصاویر را بیان می کنند اگر مفهوم مورد نظر مرا داشت با کلمه بله و اگر نداشت با کلمه نه مشخص می کنم.

بعد از اینکه شما نظرات خود را یادداشت کرده و بیان کردید اگر به دو مفهوم مورد نظر من بله داده شد شما باید حدس بزنید مفهومی که مورد نظر من است.

بعد معلم از سر گروه گروه A می خواهد نظرات خود را در مورد تصاویر بیان کند، تصاویر مورد نظر تصویر اول (ذره بین، ماشین، کفش) که یک مفهوم مورد نظر معلم با گفتن بله است.

گام دوم: آموزش دستیابی به مفهوم

در این مرحله دانش آموز دریافت های خود را از مفهوم بیان می کنند و با بحث و بررسی و استدلال در مقابل یکدیگر فرضیه های اولیه را تاثیر یا رد می کنند تا به مفهوم اصلی دست پیدا کنند. بعد از اینکه بچه ها به مفهوم اصلی دست پیدا کردند معلم می گوید این مفهوم اصلی است پیدا کنند. بعد از اینکه بچه ها به مفهوم اصلی دست پیدا کردند معلم می گوید این مفهوم همان چیزی است که در ذهن من بود (یعنی نقشه).

گام سوم: تحلیل راهبردهای تفکر:

پس از روشن شدن مفهوم مورد نظر معلم، در این مرحله دانش آموزان راهبردهای تفکر خود را که توسط آنها به مفاهیم دست یافته اند تحلیل و برای یکدیگر بازگو می کند.

به عنوان مثال بعضی از دانش آموزان پس از عرضه مطالب نقشه اتاق خود و یا کلاس را می کشند معلم برای جمع بندی مطالب سئوال هایی را مطرح می کند مثلاً آیا می توانید نقشه اتاق خود  را بکشید.

2- می توانید نقشه را تعریف کنید.

به این ترتیب دانش آموزان تمرین کرده و مهارت های تفکر را در آنها افزایش می دهیم.

ارزشیابی پایانی:

1-    نقشه را تعریف کنیدو

2-    راهنمای نقشه را توضیح دهند.

3-    علامت های روی نقشه بیانگر چه چیزی است.

ارائه تکلیف تمرینی:

وسایل خود را روی میز گذاشته و از بالا به آنها نگاه کنید و تصویر آنها را بکشند نقشه کلاس خود را بکشند.

تکلیف خلاقانه : نقشه خانه خودشان را رسم کنند و برای آن راهنما درست کنند و به کلاس بیاورند.

درس چهارم

روش تدریس: جستجوی موقعیت

درس: جهت های جغرافیایی

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با جهت های جغرافیایی

اهداف جزئی:

آشنایی دانش آموزان با چهار جهت اصلی.

آشنایی دانش آموزان با جهت های فرعی.

آشنایی دانش آموزان با قطب نما.

اهداف رفتاری:

1-    دانش آموز بتواند چهار جهت اصلی را بیان کند.

2-    دانش آموز بتواند با استفاده از کره جغرافیایی شمال و جنوب را تشخیص دهد.

3-    قطب نما را تعریف کند.

4-    دانش آموز بتواند جهت های فرعی را نام ببرد.

5-    دانش آموز نسبت به یادگیری درس علاقه نشان دهد.

ارزشیابی ورودی:

1-    قطب نما چیست؟

2-    آیا می توانید جهت های اصلی را از روی نقشه تشخیص دهید؟

3-    چند نوع قطب روی کره جغرافیایی وجود دارد آنها را بگوئید.

وسایل مورد نیاز: کره جغرافیائی- نقشه جغرافیائی- کتاب درسی.

مدل کلاس: گروه های 3 نفره U شکل

ایجاد انگیزه: معلم: امروز وقتی داشتم می آمدم به مدرسه یک آقائی را دیدم که مسیر خانه اش را گم کرده بود. من به او کمک کردم تا جهت خانه شان را پیدا کند. حالا ما می خواهیم امروز چیزی را یاد بگیریم که شما هیچ وقت جهت خانه تان را گم نکنید.

گام اول: انتخاب بیان موضوع.

بچه های خوبم درس امروز ما در خصوص جهت های جغرافیایی است. ما می خواهیم در پایان درس به هدف هائی برسیم مثلا: جهت های اصلی را بشناسیم. جهت های فرعی را بشناسیم. با کار قطب نما آشنا شویم.

گام دوم: فضاسازی

برای اینکه درس را بهتر یاد بگیریم به من کمک کنید، بچه ها می دانید خورشید صبح ها از کدام طرف طلوع می کند و از کدام طرف غروب. امروز ما می خواهیم جهت طلوع و غروب آفتاب را یاد بگیریم.

گام دوم: حضور در موقعیت.

یکی از بچه را کنار تخته سیاه می آوریم.

گام چهارم و پنجم: توجیه روش و موقعیت یابی

معلم تصویری از کره جغرافیائی را روی زمین می گذارد و از دانش آموز می خواهد در وسط تصویر بایستد و دست های خود را باز کند. و بعد از بچه ها می خواهیم که با دقت به دوستشان نگاه کنند. وقتی دانش آموز ایستاده، ما به بچه ها می گوئیم دست راست دوستتان به طرف مشرق و دست چپ دوستتان به طرف مغرب می باشد روبروی او هم شمال و پشت سرش جنوب است.

مرحله ششم:

بعد از موقعیت در مورد جهت ها به آنها می گوییم که اینها جهت های اصلی هستند و حالا می خواهیم در مورد وسیله ای که به شما کمک می کند را نشان دهم و این وسیله قطب نما است در قطب نما یک عقربه مغناطیسی وجود دارد. نوک این عقربه همیشه در امتداد شمال- جنوب قرار دارد و بعد درخصوص جهت های فرعی صحبت می کند و از دانش آموزان می خواهد که یکبار از روی درس بخوانند. و توضیحات کامل را معلم به بچه ها می دهد.

ارزشیابی پایانی:

1-    تعریف قطب نما.

2-    جهت های اصلی را نام ببرید.

3-    جهت های فرعی را نام ببرید.

تکلیف تمرینی: فعالیت های کلاسی را انجام داده و سئوالاتی از متن درس دربیاورند.

تکلیف خلاقانه: مسیر خانه و جهت خانه تان و مکان هایی که در کنار خانه تان است را نقاشی کرده و سر کلاس بیاورید.

 

درس پنجم

پایه: چهارم

عنوان درس: آشنایی با ناهمواری های ایران

روش تدریس: آموزش برنامه ای (خطی، انتهایی)

هدف کلی: آشنایی با ناهمواری های ایران (سرزمین های بلند)

اهداف جزئی:

1-    آشنایی با مفهوم قله

2-    آشنایی با مفهوم رشته کوه

3-    آشنایی با رشته کوههای ایران

4-    آشنایی با مفهوم ناهمواری

5-    آشنایی با قله های بلند رشته کوه های بلند ایران

6-    ...

اهداف رفتاری:

1-    مفاهیم؛ قله، رشته کوه، ناهمواری، کوهپایه و ... را تعریف کنید.

2-    بتواند قله های بلند رشته کوههای البرز و زاگرس را نام برده و روی نقشه نمایش دهد.

3-    محل رشته کوههای بلند ایران را روی نقشه نمایش دهد.

4-    بتواند سرزمین های بلند را با سرزمین های پست مقایسه کند.

وسایل مورد نیاز: تصویر بزرگ شده صفحه اول درس، کتاب، نقشه کتاب، کارت های سئوال و جواب.

مدل کلاس: U شکل

راهبرد ایجاد انگیزه: ابتدا تصویر بزرگ شده صفحه اول درس را که روی تابلو نصب کرده ایم نمایش می دهیم سپس از فراگیران می خواهیم تا اگر به مناطق کوهستانی سفر کرده اند خاطرات خود را بیان کنند و ویژگی هایی از این مناطق را با اطلاعاتی که دارند بیان کنند.

ارائه درس: بچه ها امروز قرار است درس را خودتان به خودتان تدریس کنید من کارت ها را در اختیار شما قرار می دهم از اولین کارت شروع کنید و پیش بروید سعی کنید با دقت به سئوالات جواب بدهید.

1- به بالاترین نقطه کوه چه می‌گویند؟ الف) دامنه.... 8 ب) قله .... 14	2- رنگ قهوه ای در نقشه نشاندهنده چیست؟ الف) کوه .... 20 ب) باتلاق .... 13	3- محل قرار گرفتن رشته کوه البرز در کدام قسمت می باشد؟ الف) شمال ایران .... 18 ب) غرب ایران ..... 6
4- به کوههایی که مثل زنجیر به هم متصل شده اند چه می‌گویند؟ الف) رشته کوه .... 23 ب) قله کوه .... 7	5- با دقت در نقشه کتاب بگو آیا کشور ایران دارای رشته کوه است؟ الف) بلی .... 11 ب) خیر .... 19	6- نه ... نه- دقت کن دوباره با دقت بیشتری به نقشه نگاه کن سپس سئوالات کارت 3 را جواب بده. دقت کن تا موفق شوی.
7- بیشتر دقت کن. حالا برای یافتن جواب درست به کارت 23 مراجعه کن.	8- با دقت بیشتری به سئوالات جواب بده. به کارت 14 مراجعه کن تا جواب صحیح را ببینی.	9- آفرین شاگرد زردنگ. به پستی ها و بلندی های زمین ناهمواری می گویند. حالا به کارت 2 مراجعه کن.
10- بلندترین رشته کوه البرز .... می باشد. الف) علم کوه .... 33 ب) دماوند .... 22	11- بله آفرین، عالی است. کشور ایران دارای دو رشته کوه مهم به نام های البرز و زاگرس است. به کارت 3 مراجعه کند.	12- درست نیست، کاش بیشتر دقت می کردی به کارت 9 مراجعه کن و جواب را با دقت بخوان
13- متاسفم؛ رنگ قهوه ای در نقشه نشان دهنده کوه است نه باتلاق. پس بخاطر بسپار. به کارت 5 مراجعه کن، دقت کن تا موفق شوی.	14- آفرین، درست است و به بالاترین نقطه کوه، قله می‌گویند حالا به کارت 4 مراجعه کن.	15- جواب درست است. آفرین اگر به تصویر روی تابلو هم نگاه کنی متوجه می شوی در بعضی نقاط سطح زمین بلندتر از جاهای دیگر است به کارت 27 مراجعه کن.
16- با توجه به نقشه در قله بلند رشته کوه زاگرس کدام می‌باشد؟	17- آیا پستی ها و بلندی های زمین در همه جا یکسان است؟ الف) بله .... 25 ب) خیر .... 15	18- آفرین به تو شاگرد زرنگ رشته کوه البرز در شمال ایران قرار دارد و دارای قله های بلند زیادی می باشد. به کارت 10 مراجعه کن و به سئوال جواب بده.
19- با دقت به نقشه نگاه نکردی. حالا به کارت 11 مراجعه کن تا جواب درست را ببینی.	20- آفرین خوشحالم کردی. رنگ قهوه ای در نقشه نشان دهنده کوه می باشد. به کارت 5 مراجعه کن.	21- اشتباه کرده، رشته کوه زاگرس در سمت غرب و جنوب غرب کشور ایران قرار دارد. حالا به کارت 16 مراجعه کن.
22- همانطور که می بینی بلندترین قله رشته کوه البرز دماوند می باشد که بلندترین قله ایران نیز است و ارتفاع آن 5610 متر است. به سئوال کارت 26 جواب بده.	23- آفرین درست است . به کوههایی که مثل زنجیر به هم متصل شده اند رشته کوه می‌گویند. به کارت 17 مراجعه کن.	24- به زمین های پای کوه می‌گویند؟ الف) کوهپایه .... 28 ب) دامنه کوه .... 30
25- آی .... آی دقت کن. به کارت 15 مراجعه کن تا جواب درست را ببینی.	26- با توجه به نقشه رشته کوه زاگرس در کدام جهت جغرافیایی قرار دارد؟ الف) مغرب و جنوب غربی....32 ب) مشرق و جنوب شرقی ... 21	27- به پستی ها و بلندی های زمین چه می گویند؟ الف) ناهمواری .... 9 ب) زمین های مرتفع .... 12
28- آفرین ... صد آفرین. عالی بود همان طور که از اسم کوهپایه پیداست به زمین های پای کوه کوهپایه می گویند امیدوارم با تلاش خود اطلاعات زیادی کسب کرده باشی موفق و موید باشی.	29- آفرین به این دقت. زرد کوه و دنا دو قله بلند رشته کوه زاگرس می باشند. حالا به کارت 24 مراجعه کن.	30- اشتباه کردی، بی دقتی نکن. برای یافتن پاسخ صحیح به کارت 28 مراجعه کن.
31- چرا دقت نمی کنی شاگرد خوب برای یافتن پاسخ صحیح به کارت 29 مراجعه کن.	32- صد آفرین عالی است. رشته کوه زاگرس در غرب و جنوب غربی ایران قرار دارد. حالا به سوال کارت 16 جواب بده.	33- نه درست نیست. قله دماوند، بلندترین قله رشته کوه البرز است. به کارت 26 جواب بده.

 

جمع بندی: با روخوانی از متن درس و پاسخ به سئوالات متن معلم مطالب را در مورد درس جمع‌بندی می کند.

تکلیف منزل:

1-    ساختن  ماکت برای سرزمین های بلند با توجه به ویژگی های این سرزمین (وجود کوه، رشته‌کوه...)

2-    پاسخ به پرسش های انتهای درس در منزل.

 

درس ششم

موضوع درس: ناهمواری های ایران

روش تدریس: نمایشی

هدف کلی: آشنایی دانش آموز با مفهوم رشته کوه و قله، کوهپایه.

اهداف رفتاری:

دانش آموزان باید بتوانند:

1-    تعریفی از رشته کوه و ناهمواری ها بازگو کنند.

2-    رشته کوههای مهم ایران و جهت قرار داشتن آن را در ایران بیان کنند.

3-    قله های مهم رشته کوهها را نام ببرند.

4-    محل قرار گرفتن شهرها و روستاها را بیان کنند.

5-    نسبت به حفاظت و پاکیزگی کوهها احساس مسئولیت کنند.

ارزشیابی ورودی:

1-    با جهت های جغرافیایی کاملاً آشنائی داشته باشند.

2-    با شکل نقشه ایران آشنائی داشته باشند.

3-    با کوههای شهر خود آشنائی داشته باشند.

وسایل مورد نیاز: تصویر کتاب و کتاب

مدل کلاس: U شکل

ایجاد انگیزه: ماکتهائی از جلگه، کویر، به کلاس آورده و در مورد آن بحث می کنیم.

ارائه ی درس: نمایشی.

هرگروه یک نقشه ایران که سفید باشد و روی آن پلاستیک کشیده شده تهیه کنند و هر گروه هم خمیر بازی داشته باشند ابتدا از آنها می خواهیم با خمیر کوه درست کنند بعد قسمت های مختلف کوه مثل (قله، دامنه، کوهپایه) را آموزش می دهیم  بعد از آن می خواهیم چند کوه کنار هم درست کنند بعد فرا می گیرند که آن رشته کوه است بعد نقشه  را می آورند و رشته کوه شمالی ایران را درست می‌کنند آموزش می گیرند که نام آن البرز به این ترتیب رشته کوه زاگرس را هم روی نقشه درست می کنند بعد نام قله های مهم رشته کوه را هم فرا می گیرند.

ارزشیابی پایانی: کنترل کارهای گروهی دانش آموزان

ارائه تکلیف تمرینی:

با نقاشی روی نقشه ایران رشته کوههای مهم ایران را بکشند.

ماکت رشته کوههای مهم ایران را بسازند.

عکسی از رشته کوههای مهم ایران را در صورت امکان تهیه کنند.

درس هفتم

درس: آشنایی با آب و هوا

روش تدریس: الگوریتمی

هدف کلی: آشنایی با آب و هوا

اهداف جزئی:

آشنایی با آب و هوای سرد وگرم

آشنایی با دماسنج

آشنایی با گرم ترین و سردترین ماههای سال

اهداف رفتاری:

1-    انواع آب و هوا را نام ببرید؟

2-    با کمک دماسنج دمای هوا را اندازه بگیرید.

3-    بتواند در مورد دمای هوا در فصل های سال توضیح دهد؟

4-    آب و هوای استان های مختلف ایران را شرح دهد؟

ارزشیابی ورودی:

1-    دماسنج چه چیزی را به ما نشان می دهد؟

2-    آیا دمای هوا همیشه یکسان است؟

3-    گرم ترین و سردترین ماههای سال کدامند؟

وسایل مورد نیاز: کتاب- دماسنج- عکس هایی از مناطق مختلف آب و هوایی ایران.

مدل کلاس: گروه های 4 نفره

ایجاد انگیزه: برای ایجاد انگیزه در کلاس وقتی وارد می شویم لباس هایی که در فصول مختلف سال پوشیده می شود را به کلاس می آوریم به این ترتیب وسیله توجه دانش آموزان را جلب می کنیم.

ارائه تدریس:

آموزگار در چهار مرحله تدریس را ارائه می دهد. در مرحله اول در مورد هوای گرم و سرد می پرسد و بعد با جواب بلی یا خیر فراگیر پاسخ می دهند اگر جواب درست بود به مرحله بعد رفته و اگر جواب غلط بود به مرحله اول برمی گردد تا نهایتاً در مرحله چهارم به مفهوم کلی درس پی ببرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جمع بندی مطالب: فراگیران به کمک معلم مفهوم آب و هوا را می فهمند و موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی در مناطق مختلف کشور آشنا می شوند.

ارزشیابی پایانی:

1-    انواع آب و هوای ایران را نام ببرید؟

2-    دماسنج را تعریف کنید؟

3-    در مورد فصول گرم و سرد سال توضیح دهد؟

تکلیف تمرینی:

وضعیت آب و هوایی و تغییرات آن را به مدت یک هفته در نظر بگیرند و داخل جدولی یادداشت نماید و به کلاس درس بیاورند و توضیح دهند.

درس هشتم

موضوع درس: نواحی آب و هوایی ایران کدامند؟

روش تدریس: دریافت مفهوم

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با نواحی آب و هوایی ایران

اهداف جزیی:

1-    انواع ناحیه ی آب و هوایی ایران را بشناسند؟

2-    دانش آموزان خصوصیات آب و هوایی هر ناحیه را بدانند.

3-    آشنایی دانش آموزان با زندگی کوچ نشینی.

اهداف رفتاری:

1-    دانش آموزان بتوانند خصوصیات ناحیه ی خزری را بنویسند. (دانستنی)

2-    دانش آموزان بتوانند خصوصیات ناحیه‌ی گرم و خنک را توضیح دهند. (دانستنی)

3-    دانش آموزان بتوانند به کمک دوستان علت رونق کشاورزی در ناحیه ی خزری را بیان کنند.(مهارت)

4-    در مورد آب و هوای شهر خود بیندیشند و کنجکاوی نشان دهند. (نگرش)

آزمون ورودی:

1-    با توجه به نقشه کدام ناحیه ی آب و هوایی ایران وسیع تر است؟ کدام ناحیه کم وسعت تر است؟

2-    چرا در کناره های دریای خزر، جنگل های انبوه روییده اند؟

فضا و مدل کلاس: U شکل با گروه های سه نفره

وسایل مورد نیاز: کتاب درسی پایه چهارم- تصاویر بزرگ شده کتاب.

شروع کلاس: سلام و احوالپرسی- حضور و غیاب دانش آموزان و پرسش از درس قبل.

ایجاد انگیزه: معلم همراه خود تصویر از مناطق شمال کشور و ناحیه کویری را با خود می برد سر کلاس و به تخته می چسباند و یا نقشه ایران که مناطق شمال کشور و مناطق کویری مشخص شده باشد.

ارائه درس:

در این درس دانش آموزان تا حدودی با آب و هوای کشور آشنا شدند و با توجه به درس قبل تا حدودی در مورد آب و هوای شهرها آشنا شدند و با وسیله دماسنج نیز آشنا شدند در این درس نیز معلم دماسنج در کلاس دارد و دما و بارش ماه های مختلف را در شهرهای مختلف به دانش آموزان نشان می دهد و سپس توجه دانش آموزان را به نقشه جلب می کند و می گوید با توجه به نقشه در کنار‌ه های دریای خزر باران فراوان می بارد و هوا خنک است و در نواحی جنوبی ایران دوره گرما هنور ادامه دارد و در نواحی کوهستانی ایران هوا سرد است و حتی برف می بارد. و همچنین گرمترین و سردترین ماه های سال را در شهرهای مختلف با کمک دانش آموزان پیدا می کنند و سپس معلم با توجه به تصویر و وسایلی که به همراه دارد زندگی به شیوه کوچ نشینی را برای دانش آموزان توضیح می دهد و می گوید که این مردم در ماه های سرد سال به طرف جاهای پست تر و گرم تر کوچ می‌کنند و در ماههای گرم سال به جاهای بلندتر و سردتر که ییلاق نام دارد کوچ می کنند.

گام سوم: در پایان هر گروه ویژگی های یکی از ناحیه هایی را می نویسد و در کلاس گزارش می‌دهد.

جمع بندی: معلم با کمک شاگردان و با پرسیدن سئوالاتی از آنها مطالب را جمع بندی می کند و در صورت نیاز مطالبی را برای تکمیل اطلاعات ارائه می دهد.

ارزشیابی پایانی:

1-    انواع ناحیه ی آب و هوایی در ایران را نام ببرید؟

2-    آب و هوای شهر شما جزء کدامیک از ناحیه ی آب و هوایی ایران است؟

ارائه تکلیف:

با توجه به درس بگویید که کدام ناحیه ی آب و هوایی ایران وسیع تر است؟ کدام ناحیه کم وسعت تر است؟

درس نهم

موضوع درس: دریاها و دریاچه های ایران

روش تدریس: تفاوت عملکرد

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با دریاها و دریاچه های مهم ایران و اهمیت وجود ایران

اهداف رفتاری:

دانش آموزان باید بتوانند:

1-    دریاهای مهم ایران و جهت قرار گرفتن آن را بیان کنند.

2-    دریاچه های مهم ایران را نام ببرند.

3-    اهمیت دریای خزر برای ایران را بیان کنند.

4-    اهمیت دریای عمان و خلیج فارس را بازگو کنند.

5-    چه کارهائی مخصوص دریاها است را بازگو کنند.

6-    نسبت به آشنایی با دریاهای ایران علاقه مندی نشان دهند.

ارزشیابی ورودی:

1-    با توجه به نقشه با نام دریاهای ایران آشنایی داشته باشند.

2-    با توجه به نقشه با جهت قرار گرفتن دریاهای ایران آشنایی داشته باشند.

فعالیت گروهی قابل اجرا:

1-    علت تشکیل دریاها را بنویسند.

2-    اهمیت وجود دریاها را برای کشور فهرست کنند.

3-    نام دریاچه های مهم ایران را فهرست کنند.

4-    مردم کنار دریاها به چه کارهائی اغلب مشغولند بنویسند.

5-    اهمیت وجود دریاچه ارومیه برای ایران را بنویسند.

ارزشیابی پایانی: کنترل کارهای گروهی دانش آموزان

فعالیت های تمرینی:

1-    عکسی از دریاهای مهم ایران تهیه کنند.

2-    برای پاکیزگی دریاها راههایی پیشنهاد کنند.

3-    نام انواع ماهی های جنوب و شمال ایران را بنویسند.

درس دهم

موضوع درس: چرا رودها برای ما اهمیت دارد؟

روش تدریس: تدریس به روش ساخت گرایی

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با رودها و اهمیت آنها

اهداف جزیی:

1-    آشنایی دانش آموزان با کوهستان ها و اهمیت آن

2-    آشنایی دانش آموزان با انواع رودها

3-    آشنایی دانش آموزان با رودهای پر آب ایران

اهداف رفتاری:

1-    دانش آموزان بتوانند رودهایی که از کوههای البرز و زاگرس سرچشمه می گیرند نام ببرند و بنویسند (دانستنی)

2-    دانش آموزان بتوانند رودهای پر آب ایران را نام ببرند و بنویسند (دانستنی)

3-    در مورد رودهای کم آب اطراف شهر خود بیندیشند و علاقه نشان دهند (مهارت)

4-    در مورد تولید انرژی برق از خود تمایل نشان دهند (نگرش)

آزمون ورودی:

1-    چرا ناحیه ی کوهستانی برای کشور ما اهمیت زیادی دارد؟

2-    چرا آب همه ی رودها برای کشاورزی قابل استفاده نیست؟

وسایل مورد نیاز: کتاب درسی- تصاویر بزرگ شده کتاب- تصویری از رودهای پر آب و مهم.

شروع کلاس: سلام و احوالپرسی- حضور و غیاب دانش آموزان و پرسش از درس قبل

ایجاد انگیزه: بچه ها آیا می دانید چرا بعضی اوقات رود نزدیک شهرها کم می شود؟ و از این طریق دانش آموزان را به جستجو و خلاقیت و تولید اندیشه دعوت می کند.

ارائه درس:

مرحله ی اول: کاوش و جستجو

در این مرحله دانش آموزان با سئوال معلم به کشف راه حل ها، اصول و قوانین می پردازند و دانش‌آموزان مشتاق می شوند که سئوالاتی را از معلم  خود بپرسند در این مرحله معلم می کوشد تا موضوع را مطرح کند و از دانش آموزان بخواهد اطلاعات، مهارت ها و نظریات خود را ارائه دهند.

مرحله دوم: تفهیم و استنباط

در این مرحله معلم و دانش آموزان به بحث و تبادل نظر درخصوص اطلاعات و یافته ها دست  می‌یابند.

مرحله سوم:

در این مرحله نیز می توان با مطالعه ی منابع و کسب اطلاعات بیشتر از افراد آگاه موضوع را وسعت داد.

مرحله چهارم: بررسی و ارزشیابی

در این مرحله معلم با کمک دانش آموزان کلیه ی فرآیندهای تدریس را بررسی و ارزشیابی می کند بین فعالیت ها و یافته ها مقایسه ای انجام می دهد و به جستجوی راه حل و روش های بهبود می پردازد.

ارزشیابی پایانی:

1-    چند رود داریم؟

2-    اهمیت رودها در زندگی چیست؟

ارائه تکلیف: آیا در نزدیکی روستا یا شهر محل زندگی شما رودی وجود دارد؟ نام آن چیست و چه استفاده هایی دارد؟

درس یازدهم

موضوع درس: راه ها در زندگی ما چه نقشی دارند؟

روش تدریس: استقرایی

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با راه ها و اهمیت نقش آنها

اهداف جزیی:

1-    آشنایی دانش آموزان با راه ها و نقش آن در زندگی

2-    آشنایی دانش آموزان با خصوصیات راه ها و انواع آن

اهداف رفتاری:

1-    دانش آموزان بتوانند خصوصیات حمل و نقل زمینی را نام ببرند و بنویسند (دانستنی)

2-    دانش آموزان بتوانند خوبی ها و بدی های هر یک از وسیله های حمل و نقل را بنویسند. (دانستنی)

3-    دانش آموزان در مورد راه هایی که در اطراف خود وجود دارند کنجکاوی نشان دهند. (نگرش)

آزمون ورودی:

1-    چند وسیله ی حمل و نقل را نام ببرید؟

2-    صادرات یعنی چه؟

3-    خرید و فروش در داخل یا خارج کشور را چه می نامند؟

فضا و مدل کلاس: مدل U شکل با گروه های سه نفره

وسایل مورد نیاز: کتاب درسی پایه چهارم- تصاویر از وسایل حمل و نقل (ماشین- قطار- هواپیما- کشتی)

شروع کلاس: سلام و احوالپرسی- حضور و غیاب دانش آموزان و ارزشیابی از درس قبل

ایجاد انگیزه: معلم هنگام ورود به کلاس به همراه خود وسایلی مانند مینی بوس- هواپیما- کشتی را با خود می برد.

ارائه درس:

مرحله اول: برشماری و فهرست مطالب

در این درس معلم ابتدا به دانش آموزان می گوید یک صفحه کاغذ و خودکار بردارید و هرچه را می‌شناسید بنویسید. حالا از چند دانش آموز می خواهد که بخوانند، آفرین خوب است. و بعد از بچه‌ ها می خواهد که گروه تشکیل دهند دانش آموزان با مشارکت اعضای هر گروه و تجربیات شخصی فهرست کامل تری ارائه می دهند و از این طریق حس مشارکت جویی، هم فکری و هم اندیشی تقویت می شود. و بعد معلم از سرگروه ها می خواهد که فهرست گروه خود را بخوانند سرگروه ها فهرست های خود را ارائه می دهند و از این طریق اطلاعات همه دانش آموزان گسترش می یابد.

مرحله دوم: گروه بندی براساس ویژگی ها

معلم: از همه بچه ها متشکرم. خیلی خوب بود همیاری و همفکری شما برای من جالب بود حالا به تشکیل گروه فهرست خود را در دو بخش طبقه بندی کنید.

مثلا وسیله حمل و نقل راه های زمینی و هوایی را در دو جدول بکشند و بنویسند.

مرحله سوم: تشخیص جنبه ها و شاخص و کشف رابط

در این مرحله معلم از دانش آموزان می خواهد که ویژگی های هر راه را بیان کنند.

و در مرحله آخر، سرگروه ها باید در مورد نظریات خود بحث کنند و با همفکری اعضای گروه دلایل قابل قبولی ارائه دهند.

ارزشیابی پایانی:

1-    انواع راه ها را نام ببرید؟

2-    حمل و نقل به وسیله کشتی چه بدی هایی دارد؟

درس دوازدهم

موضوع درس: راه های ایران

روش تدریس: تدریس به روش ایفای نقش

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با راه های ایران

اهداف جزئی:

1-    آشنایی دانش آموزان با انواع راه های ایران.

2-    آشنایی دانش آموزان با راه های آبی و بندرها.

3-    آشنایی دانش آموزان با صادرات و واردات کشور.

اهداف رفتاری:

1-    دانش آموزان موارد استفاده از راه ها را تشخیص دهند. (دانستنی)

2-    بتوانند کاربرد و فواید راه ها را در حمل و نقل توضیح دهند. (دانستنی)

3-    دانش آموزان بتوانند راه ها را روی نقشه نمایش دهند. (مهارتها)

4-    دانش آموزان بتوانند یک راه زمینی و دریایی به صورت نقاشی و کاردستی درست کنند و توضیح دهند. (نگرش)

آزمون ورودی:

1-    مهمترین محل اتصال راه های زمینی کشور کدام شهر است؟

2-    دو شهر که فرودگاه بین المللی دارند را نام ببرید (با توجه به نقشه)

فضا و مدل کلاس: کلاس درس یا جایی که فضاسازی کافی در آن انجام شده است.

شروع کلاس: سلام و احوالپرسی از دانش آموزان- حضور و غیاب و دیدن تکالیف از قبل تعیین شده.

ایجاد انگیزه: امروز می خواهیم در مورد راه های ایران آشنا شویم و به این دلیل از یکی از راننده‌های راه زمینی دعوت کردیم که برای شما صحبت کند.

ارائه درس:

مرحله اول:

در این مرحله هر یک از دانش آموزان نقش مورد نظر خود را انتخاب می کنند یکی از آنها راه زمینی- یکی راه هوایی و دیگری راه دریایی را انتخاب می کند و شروع به صحبت کردن می‌شوند و در مورد خصوصیات و ویژگی های خودشان توضیح می دهند و خوبی و بدی های این راه‌ها را نیز می گویند.

مرحله دوم:

اینکه این کار باعث از بین بردن کم رویی یا خجالتی بودن آنها می شود و این روش باعث تقویت روحیه ی تعاملی دانش آموزان می شود.

مرحله سوم: افزایش مهارت های روانی- حرکتی

یکی از محورهای آموزشی تقویت مهارت های فیزیکی دانش آموزان است و در بعضی درس ها هدف اصلی ، رشد این مهارت هاست.

مرحله چهارم: تهیه ی امکانات و تجهیزات

می توان تجهیزات مورد نیاز برای اجرای نمایش را در حین نوشتن نمایش نامه و تمرین دانش آموزان فراهم آورد.

مرحله پنجم: بحث و بررسی و ارزشیابی

معلم از دانش آموزان تشکر می کند و از تماشاگران هم تشکر می کند که توجه کردند و از آنها می‌پرسد:

1-    از این نمایش چه نتیجه ای گرفتید؟

2-    بازی ها چگونه بود؟ ...

ارزشیابی پایانی:

1- راه آهن سراسری ایران در شمال به کدام بندر مربوط می شود.

 

تاریخ

درس اول

روش تدریس:  تدریس به روش مقایسه ای         

موضوع درس:  زندگی انسان نخستین

اهداف کلی : آشنایی دانش آموزان با زندگی نخستین

اهداف جزئی:

1- آشنایی دانش آموزان با نیازهای انسانهای روزمره

2- آشنایی با تفاوتهای بین زندگی انسانهای نخستین و انسانهای امروز

3- آشنایی با چگونگی جمع آوری غذا در زندگی انسانهای نخستین

4- آشنایی با چگونگی تهیه ابزار و ابزار سازی و تهیه لباس از پوست

5- آشنایی دانش آموزان با چگونگی کشف آتش در زمان گذشته .

اهداف رفتاری:  

1-    وسایل حمل و نقل و ارتباطات و وسایل خانه انسانهای امروزی را نام ببرند. ( دانستنی ها )

2-    تفاوتهای زندگی انسانهای نخستین و امروزی را بگویند . ( دانستنی ها )

3-    اولین ابزار آلات انسانهای نخستین را نام ببرند. ( دانستنی ها )

4-    چگونگی تهیه ابزار آلات و ابزار سازی را توضیح دهند. ( دانستنی ها )

5-    چگونگی کشف آتش را توضیح دهند ( دانستنی ها )

6-    محل زندگی انسانهای نخستین را بگویند. ( دانستنی ها )

7-    به نیروی عقل و توانائیهای انسان روزمره و نخستین پی ببرند. ( نگرشی )

ارزشیابی ورودی :

1- آیا انسانها از گذشته تاکنون زندگی یکسانی دارند؟

2- در رابطه با انسانهای اولیه و زندگی آنان چه اطلاعاتی دارید؟

3- برای بدست آوردن غذا و دفاع از خود چه روشی استفاده می کردند؟

فضا و مدل کلاس :

دانش آموزان را به گروههای سه نفره تقسیم می کنیم.

شروع کلاس: سلام و احوالپرسی از دانش آموزان ، حضور و غیاب ، پرسیدن از درس قبل.

وسایل مورد نیاز : سنگ به کلاس می آوریم و وسایل قدیمی و تصویرهایی از غارهایی که در شهر یا کشور وجود دارند. کتاب درسی .

ایجاد انگیزه : تصویری از زندگی انسانهای اولیه و نحوه زندگی آنها می آوریم و به تخته کلاس می چسبانیم و در مورد این تصویر از بچه ها سوال می پرسیم.

ارائه درس : گام اول ( روشن ساختن منظورهای درس ) :

اول معلم از بچه ها سوالاتی راجع به خوردن غذا و بدست آوردن آن می پرسد که بچه ها ، وقتی به خانه می رویم و گرسنه هستیم چه می کنیم؟ شاگردان : غذا می خوریم . معلم : غذا را از کجا می آورید؟ شاگردان : هرچه در دست بود می آوریم و می خوریم یا با استفاده از موادی که پدرم فراهم کرده و مادر آن را آماده کرده و پخته می خوریم.

جا و مکان ، نحوه غذا خوردن ، نحوه لباس پوشیدن خود را با کسی که هیچ کس و هیچ چیز و هیچ جا ندارد مقایسه کنید و حال بگویید که او چه می کند؟

گام دوم ( ارائه مطالب ) :

بعد از اینکه بچه ها آموخته ها و نظرات خود را بیان کردند معلم می گوید کسی که جایی را ندارد مجبور است با امکانات اولیه برای خودش جا و مکان تهیه کند ، از مانده های غذای دیگران یا هر چیزی که پیدا می کند استفاده کند.حالا برای پخت و پز باید از چه وسیله ای استفاده کند، دانش آموزان : از آتش . معلم : آیا می دانید آتش چگونه درست می شود . معلم : منظور درس ما در رابطه با همین انسانهایی که در گذشته های دور هیچ گونه امکاناتی در اختیار نداشتند مجبور بودند برای زنده ماندن ، زندگی کنند. خداوند به انسانها دو نیروی بسیار مهم عطا فرموده است :

1- از اجزای بدن خود چگونه استفاده کنند

2- از نیروی عقل خود به اندازه توانایی شان بهره جویند. به شکل صفحه 71 کتاب نگاه کنید.

گام سوم ( تحکیم سازمان شناخت ):  

با استفاده از اطلاعاتی که خودتان بدست آورده اید انسانهای اولیه از دستهای خود کمک گرفتند که ابزار درست کنند مثلاً حیوانات را شکار کرده و از پوست آنها لباس و از گوشتشان به عنوان غذا استفاده می کردند برای نخستین گوشت آتش را کشف کردند یکی از دانش آموزان سوال می کند: آتش را چگونه کشف کردند؟ معلم با اشاره به درس علوم و توضیح اصطکاک اینگونه بیان می کند: همانطور که می دانید از بهم مالیدن دو جسم سخت توسط نیروی اصطکاک جرقه ایجاد می شود انسانهای اولیه این را کشف کرده و توسط آن هیزم و تنه درختان را می سوزاندند و از شعله آتش آن برای گرما و درست کردن غذا استفاده می کردند آنها می دانستند که برای درامان ماندن از گرما و سرما و حمله حیوانات وحشی باید سرپناهی داشته باشند . به همین دلیل زندگی غارنشینی را برگزیدند.

جمع بندی مطالب :

معلم راجع به توانایی انسانها برای گذراندن زندگی که باعث زنده ماندن انسانها می شود مطالب را جمع آوری می کنند سپس از روی درس خوانده می شود .

ارزشیابی پایانی :

 1- آتش چگونه درست می شود ؟

2- برای درامان ماندن از خطرات چه می کردند ؟

3- وسایل حمل و نقل و ارتباطات انسانهای امروزی را نام ببرند؟

تکلیف منزل:

از دانش آموزان می خواهیم به پرسشهای کتاب جواب دهند و بیاورند و یا تصویری از زندگی گذشتگان راجع به درس تهیه و همراه با اطلاعات جمع آوری شده به کلاس بیاورند.

درس دوم

روش تدریس:  تدریس به روش بدیعه پردازی                

موضوع درس:  پیدایش روستاها

اهداف کلی :  آشنایی دانش اموزان با چگونگی پیدایش روستاها

اهداف جزئی :

1- آشنایی با روش کشاورزی در دوران گذشته

2- آشنایی با تغییر روش زندگی انسانها با ترویج کشاورزی

3- آشنایی با حیوانات اهلی و وحشی

اهداف رفتاری :

1- دانش آموز بتواند چگونگی پیدایش اولین روستاها را توضیح دهند (دانستنی ها)

2- دانش آموز بتواند دلایل تغییر زندگی انسانها را با رواج کشاورزی بگویند (دانستنی ها)

3- بتوانند چگونگی پیدایش نخستین روستاها را توضیح دهند ( دانستنی ها )

4- بتوانند چند دانه بکارند و به کلاس بیاورند ( مهارتی )

5- بتوانند در کارهای گروهی کلاس و خارج از کلاس علاقه نشان دهند. ( نگرشی)

ارزشیابی ورودی :

 1- چگونه انسانها به اهمیت کشاورزی پی بردند

2- کشاورزی چه فایده هایی برای انسان دارد؟

3- انسانها برای مراقبت از زمینهای کشاورزی شان چه کردند ؟

فضا و مدل کلاس: دانش آموزان را با توجه به تعداد گروه بندی می کنیم.و در صورت امکان بردن دانش آموزان به یک فضای باز.

شروع کلاس: سلام و احوالپرسی از دانش آموزان – حضور و غیاب – پرسیدن از درس قبل

وسایل مورد نیاز : کتاب درسی – استفاده از تصاویری که مربوط به روستا و کشاورزی می باشد – استفاده از دانه های مختلف گیاهی .

ایجاد انگیزه : در این مرحله معلم دانش آموزان را گروه بندی می کند و برای هر گروه ، سرگروه انتخاب می کند و زا آنان می پرسد که منظورم در مورد این تصویر که به دیوار چسبانده ام چیست ؟

ارائه درس: از آنها می خواهد که نظرات خود را به سرگروه ها انتقال نمایند و این سرگروهها هستند که نظرهایی را اعلام می کنند سپس سوال دوم خود را مطرح می کند که این دانه های گیاهی چه استفاده ای دارد و برای سبز شدن چه مراحلی را باید طی کنند . بعد از مطرح شدن پاسخ سوالات معلم از آنان می خواهد که چشمان خود را ببندند و تصور کنند که در یک روستایی سرسبز و زیبایی قدم گذاشته اند . بعد از کشف کشاورزی دیگر مجبور نبودند که برای بدست آوردن غذا از جایی به جای دیگر بروند بلکه در زمین های کشاورزی به کاشت دانه هایی مانند گندم و جو پرداختند و شما بچه‌های عزیز می دانید که زمینهای کشاورزی به مراقبت نیاز دارند و حال آنها برای این کار می توانستند بدون سرپناه کنار زمینهای خود بمانند؟ پاسخ دانش آموزان : نخیر و بدین ترتیب آنها با استفاده از وسایل اولیه و دسترس مثل سنگ و کاهگل برای ساختن خانه در کنار یکدیگر را شروع نمودند و بدین ترتیب روستاها بوجود آمدند.

معلم سپس از یکی از سرگروهها خواست که نتیجه کلی درس را بیان کند و بعد از آن ، معلم صحبتهای دانش آموز را کامل کرده و این طور بیان می کند که با توجه به توضیحات من و دوست خودتون متوجه می شویم که روستاها توسط انسانهای اولیه با ساختن خانه با وسایل اولیه در کنار زمینهای کشاورزی شان بوجود آمد.

ارزشیابی پایانی :

1- معلم سوال های چهارگزینه ای که از قبل تهیه کرده است در اختیار گروه ها قرار می دهد و تصحیح آنها را بر عهده سرگروهها قرار می دهد و نمرات گروهی را به صورت عالی ، بسیار خوب ، خوب ، متوسط ، ضعیف ارزیابی کرده و رتبه گروه ها را اعلام می کند.

درس سوم

روش تدریس:  تدریس به روش تفحص گروهی                        

موضوع درس: نخستین شهرها

هدف کلی :  آشنایی دانش آموزان با پیدایش شهرها

اهداف جزئی :

1- آشنایی دانش آموزان با چگونگی تقسیم کار در زندگی روزمره

 2- آشنایی با چگونگی دادوستد در زندکی گذشتگان

 3- آشنایی با چگونگی پیدایش شهرهای نخستین

4- آشنایی دانش اموزان با چگونگی پیدایش حکومتها و کشورها.

اهداف رفتاری:

1- چگونگی تقسیم کار انسانهای گذشته را توضیح دهند ( دانستنی ها)

2- دادوستد را تعریف کنند ( دانستنی ها )

3- چگونگی پیدایش شهرهای نخستین را توضیح دهند (دانستنی ها )

 4- نام رودهایی که در اطراف آنها شهرها و حکومتها بوجود آمده را بگویند                  ( دانستنی ها)

5- به تقسیم کارهای گروهی در کلاس علاقه نشان دهند ( نگرشی )

فضا و مدل کلاس : مدل کلاس U شکل

شروع کلاس : سلام و احوالپرسی از دانش آموزان ، حضور و غیاب ، دیدن تکالیف از قبل تعیین شده آنها .

ایجاد انگیزه : تصویری از دادوستد روستائیان و تصویری از شهرهای قدیمی در جلو کلاس روی تخته نصب می کنیم و از شاگردان می خواهیم که در مورد آن تصویر صحبت کنند.

ارائه درس:  شاگردان را با دیدن دو تصویر در موقعیت مبهم قرار می دهیم و از آنها می خواهیم در مورد این تصویر نظرات خود را بگویند.

مرحله دوم : ابتدا از شاگردان می خواهیم که به صورت فردی نظرات خود را در مورد تصویر بگویند و بعد به صورت گروهی در مورد تصویر صحبت کرده نظرات خود را یادداشت کنند.

مرحله ی سوم : نظرات هر گروه را روی تابلو می نویسم.

تعدادی از پیشنهادات دانش آموزان : 1- عوض کردن وسیله های خانه شان 2- فروختن وسیله ها 3-دست فروشان 4- بناهای تاریخی 5- کاخ پادشاهی 6- کاروان سرا 7- بازرگان و کشاورزان

مرحله چهارم : در این مرحله نظرات نوشته شده روی تابلو توسط گروهها ارزیابی می شود تا نظرات غیر منطقی رد و نظرات منطقی پذیرفته شوند در این مرحله گروهها از نظرات خود دفاع می کنند.

جمع بندی مطالب:  آموزگار در خصوص تقسیم کار در قدیم صحبت می کند و از دادوستدهایی که در گذشته صورت می گرفته ، مبادله ی کالا با کالا و پیدایش شهرها که با گذشت زمان روستاهای کنار رودها بیشتر شد و تبدیل به شهرها شد و هر شهری برای خود فرمانروایی انتخاب کرده که حکومتها بوجود آمده است.

 ارزشیابی پایانی : به هر گوه سوالاتی داده می شود :

گروه اول : داد و ستد را تعریف کنید .

گروه دوم : چگونگی تشکیل حکومتها را توضیح دهید.

گروه سوم : در خصوص پیدایش شهرهای نخستین توضیح دهید.

تکلیف منزل : به سوالهای کتاب پاسخ بدهند و سوالهایی از درس نوشته به کلاس بیاورند.

درس چهارم

روش تدریس: تدریس به روش بارش مغزی                   

موضوع درس: پیامبران الهی

هدف کلی:  آشنایی دانش آموزان با زندگی سه پیامبر الوالعزم ( ابراهیم(ع)، نوح(ع) ، موسی(ع) )

اهداف رفتاری:

1- دانش آموز باید بتواند علت فرستادن پیامبران را بگویند. ( دانستنی ها )

2- دانش اموز باید بتواند بگوید چرا حضرت ابراهیم (ع) پس از شکستن بتها ، تبر را بر دوش بت بزرگ قرار داد ( دانستنی ها )

3- باید بتواند بگوید عاقبت حضرت ابراهیم وقتی به طرف آتش پرتاب شده چه شد؟ ( دانستنی ها )

4- نسبت به زندگی پیامبران علاقمندی نشان دهند ( نگرشی) .

ارزشیابی ورودی :  

1- علت فرستادن پیامبران از طرف خداوند را توضیح دهید؟ 2

2- لقب فرمانروایان مصر چه بود ؟

فضا و مدل کلاس : کلاس به صورت U شکل

شروع کلاس :  سلام و احوالپرسی از دانش آموزان – حضور و غیاب و پرسیدن از درس قبل

وسایل مورد نیاز : کتاب درسی، تصاویر بزرگ شده کتاب و عکس.

ارائه درس: مرحله اول ( تولید اندیشه) :

معلم با نوشتن عبارت حضرت ابراهیم (ع) گروهها را ترغیب به مشورت و صحبت درباره این حضرت می کند و سپس از دادن یک فرصت مناسب مواردی را که بچه ها ذکر می کنند پای تابلو می نویسم و سپس با ذکر توضیحاتی درباره حضرت ابراهیم (ع) که در بابل به دنیا آمد و پادشاه زمان او نمرود بود و مردم را به پرستش خدای یگانه دعوت می کرد و مطالب را تکمیل می کند.

ارزشیابی پایانی : کارهای گروهی دانش آموزان را کنترل می کنیم و از آنها می خواهیم خلاصه داستان زندگی یکی از پیامبران را در کلاس بازگو کنند.

درس پنجم

روش تدریس: تدریس به روش کارایی تقسیم                

موضوع درس: مهاجرت آرایی ها

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با مهاجرت آریایی ها به ایران

اهداف جزئی :

1- آشنایی دانش آموزان با اقوام آریایی

2- آشنایی دانش آموزان با نخستین حکومت آریایی ها

3- آشنایی دانش آموزان با پایتخت مادها

4- آشنایی دانش آموزان با علت شکست آشوریها از مادها .

اهداف رفتاری :

 1- حکومت آریایی ها را توضیح دهند ( دانستنی )

 2- سه گروه آریایی را نام ببرند ( دانستنی )

3- نخستین حکومت آریایی را نام ببرند ( دانستنی )

 4- احساس خود را نسبت به هویت ملی ابراز کنند ( نگرشی )

فضا و مدل کلاس : مدل کلاس U شکل

شروع کلاس : سلام و احوالپرسی از دانش آموزان – حضور و غیاب

وسایل مورد نیاز :  تصاویر بزرگ شده کتاب ، نقشه قدیم ایران ، کتاب درسی

ایجاد انگیزه :  تصاویر بزرگ شده کتاب و نقشه را روی تابلو نصب می کنیم و توجه دانش آموزان را به آن جلب می کنیم.

ارزشیابی ورودی : 1- چه چیزهایی در این تصویر می بینید؟ 2- در نقشه ایران چه می بینید؟

ارائه درس :

مرحله اول :  معلم متنی را در ارتباط با موضوع درس تهیه و در اختیار فراگیران قرار می دهد تا آن را مطالعه کنند. فراگیران عزیز لطفاً متن زیر را با دقت مطالعه کنید. حدود چهار هزار سال پیش اقوامی که خود را آریایی می نامیدند از شمال دریای خزر به سرزمین ما آمدند آنها در دشتهای سرسبز و حاصل خیز و مراتع کوهستانی ساکن شدند که از آن پس به سرزمین ما ایران نام گرفت و سپس معلم درباره انواع آریایی ها و جنگجو بودن آشوری ها و ... ادامه می دهد و توضیحات را کامل می کند.

مرحله ی دوم :  در این مرحله معلم سوالاتی را در اختیار دانش آموزان قرار می دهد تا به صورت فردی پاسخ دهند.

1- نام قومی که به سرزمین ما ایران آمدند چه بود ؟

1- آشوری ها                            2- مادها                                    ü3- آریایی ها 

2- آریایی ها چند گروه بودند؟

الف) 3 گروه                              ب) 2 گروه                                ج) یک گرو

3- شغل آریایی ها چه بود ؟

الف) دامداری                             ب) کشاورزی                            ج) الف و ب

مرحله ی سوم :  معلم از شاگردان می خواهد تا همان سوالات را به صورت گروهی پاسخ دهند سپس برگه ها را جمع کرده و نمره گروهی را لحاظ می کند سپس به تجزیه و تحلیل کار فردی و گروهی فراگیران می پردازد.

ارزشیابی پایانی : 1- نام پادشاه ایرانی چه بود ؟ 2- نام پایتخت مادها را بگویید. 3- سرگروه آریاییها را نام ببرید.

تکلیف منزل : به سوالات کتاب پاسخ داده و در مورد پادشاه ایرانی کوروش گزارش تهیه کرده و به کلاس بیاورند و ارائه دهند.

درس ششم

روش تدریس: تدریس به روش بحث گروهی                

موضوع درس: هخامنشیان

هدف کلی :  آشنایی دانش اموزان با سلسله هخامنشیان و کارهای انجام شده در این سلسله

اهداف رفتاری: دانش آموزان باید بتوانند :

1.      چه کسی این سلسله را تاسیس کرد .

2.      کارهای مهمی که داریوش انجام داد را بیان کنند.

3.      اهمیت وجود چاپار خانه و قلعه را بازگو کنند.

4.      اهمیت انتخاب شهربان را بگویند .

5.      علت سقوط دولت هخامنشیان را بیان کنند.

نگرش ها :  

نسبت به دولت های گذشته ایران علاقمندی نشان دهند.

نسبت به حفظ آثار دولت های گذشته علاقمندی نشان دهند.

سنجش آغازین: کسی که به شیراز به تخت جمشید سفر کرده خاطره ای از سفر خود به کلاس ارائه دهد .

فعالیت های گروهی قابل اجرا :

1.      سلسله هخامنشیان چگونه به وجود آمد بنویسند .

2.      کارهای مهمی که در زمان داریوش انجام شد فهرست کنند.

3.      علت سقوط سلسله هخامنشیان را بنویسند.

ارزشیابی پایانی : کنترل کارهای گروهی دانش آموزان

فعالیت های خارج از کلاس :

- بازدید از یک موزه و گفتگو با مسئول آنجا و چگونگی پیدا کردن وسایل موزه .

- تهیه نقشه ایران در زمان هخامنشیان .

- تهیه عکسهایی از تخت جمشید

درس هفتم

روش تدریس:  توضیحی ( پیش سازمان دهنده )                         

موضوع درس: اشکانیان

اهداف جزئی:

 1- آشنایی دانش آموزان با حکومت بعد از اسکندر

2- آشنایی دانش آموزان با یکی از فرماندهان پارت ها

3- آشنایی دانش آموزان با پای تخت اشکانیان

4- آشنایی دانش آموزان با دلایل جنگ ایران و روم

اهداف رفتاری:

1- درباره حکومت بعد از اسکندر توضیح دهند. (د )

2- درباره اشک یکی از فرماندهان بعد از اسکندر توضیح دهند. (د)

3- دلایل جنگ ایران و روم را نام ببرند. (د)

4- پای تخت اشکانیان را نام برند.

5- دلایل جنگ ایران و روم را نام ببرند. (د)

6- درباره زندگی حضرت عیسی (ع) تحقیق کرده و به کلاس بیاورند. (مهارتی)

7- نسبت به حضرت عیسی (ع) ابراز محبت و احترام کنند. ( نگرشی)

فضا و مدل کلاس :  به صورت U شکل

ایجاد انگیزه :  تصویر بزرگ شده کتاب را روی تخته نصب می کنیم و از دانش آموزان می خواهیم در این مورد بحث کنند.

ارائه درس:

معلم: بچه ها درس امروز ما در رابطه با حکومت اشکانیان است این حکومت هم مثل سایر حکومتهایی که در درس های قبل خواندیم در ایران حکمرانی می کردند.

در درس گذشته خواندیم که هخامنشیان از اسکندر شکست خوردند و پس از مرگ اسکندر کشور به دست سلوکیان افتاد خلاصه بعد از مدتی پارت ها که فرماندهی داشتند بنام اشک با سلوکیان جنگیدند و اداره کشور را بدست گرفتند . شما بچه های عزیز می دانید که هر حکومتی برای خود یک پایتخت دارد و اشکانیان نیز ابتدا شهر صددروازه و سپس شهر تیسفون را پایخت خود قرار دادند. همانطور که می دانید شهر تیسفون در غرب کشور قرار دارد حالا به من می گوئید که چرا آنها شهر پایتخت خود را عوض کردند . بله درست حدس زدید چون می خواستند در صورت حمله رومیان با آنها مبارزه کنند . این مبارزه توسط مهرداد سوم که یکی از پادشاهان اشکانی بود انجام گرفت و با شکست آنها ایران به کشوری قدرتمند تبدیل شد .

و حال بچه های عزیز می دانید که هر مبارزه و دشمنی علتی دارد و علت مبارزه رومیان با ایرانیان بر سر بدست آوردن ارمنستان بود که می خواستند ارمنستان از ایران جدا شود ولی پیروز نشدند و فرماندهان نیرومند اشکانیان آنها را بارها شکست دادند و این باعث شد که رومیان تا مدتی عقب نشینی کنند.

و اما مسئله مهمی که در این درس بیان می شود تولد پیامبر عظیم الشان حضرت عیسی (ع) می باشد که محل تولد ایشان در شهر فلسطین که تحت حکومت رومیان بود اتفاق افتاد همانطور که می دانید وظیفه عمده پیامبران ما ترویج یکتاپرستی و خداشناسی در میان مردم بود و به همین دلیل با تلاشهای بیکران حضرت عیسی گروهی از مردم روم پیرو آن حضرت شدند.

بچه های خوبم همانطور که در درسهای قبل خواندیم هرکسی که حکومتی را بر عهده می گرفت پایدار نمی ماند و بدلایلی ضعیف و از بین می رفت این حکومت یعنی اشکانیان نیز ، با عوامل و مشکلات برونی و درونی مانند محله رومیان از یکطرف ، قیله هایی که از شکال شرق حمله ور می شدند و ناسازگاری فرمانروایان محلی در ایران از طرف دیگر باعث ضعیف شدند دولت اشکانی شد. مانند منقرض شدن دولت هخامنشیان توسط اسکندر پادشاه یونان .

شکست دولت مادها توسط رهبر پارس ها که کوروش نام داشت.

درس هشتم

عنوان درس : ساسانیان                                                 پایه : چهارم ابتدایی

روش تدریس: بحث و گفتگو + پرسش و پاسخ

هدف کلی:  آشنایی با حکومت ساسانیان

اهداف جزئی :

1-    آشنایی دانش آموزان با چگونگی تشکیل حکومت ساسانی

2-    آشنایی با موسس سلسله ساسانی

3-    آشنایی با کتاب تدریس زردتشتیان

4-    آشنایی با پایتخت ایران در زمان خسرو انوشیروان

5-    آشنایی دانش اموزان با بناهای تاریخی دوره ساسانیان

اهداف رفتاری:

1-    درباره چگونگی تشکیل حکومت ساسانی توضیح دهند. ( دانستنی)

2-    موسس حکومت ساسانی را نام ببرند. ( دانستنی)

3-    نام کتاب زردتشتیان را بگویند. ( دانستنی)

4-    پایتخت ایران در زمان خسرو انوشیروان را بگویند. ( دانستنی)

5-    درباره بناهای دوره ساسانی عکس هایی تهیه کرده و به کلاس بیاورند. ( مهارتی)

6-    نسبت به حفظ و نگه داری آثار تاریخی در موزه ها کوشا باشند . ( نگرشی)

فضا و مدل کلاس : گروه های 3 نفره

راهبردهای ایجاد انگیزه :  تصاویری از بناهای طاق کسرا، سکه های زرین و نقش رستم در روی تابلو نصب کرده و از شاگردان سوال می کنیم.

ارائه درس: ابتدا از شاگردان می خواهیم که در مورد تصاویر روی تابلو هر چه می بینند بگویند . بصورت انفرادی بعد معلم در خصوص حکومت ساسانیان شروع به صحبت می کند و اطلاعاتی در اختیار شاگردان می گذارد بعد از آنها می خواهد که در گروه بحث کنند و نظرات خود را یادداشت نمایند بعد از این مرحله سرگروه هر گروه در مورد چیزهایی که نوشته شده برای دیگر گروهان می خوانند و بعد معلم اطلاعاتی که شاگردان جمع آوری کرده اند را سازماندهی می کند و در کامل شدن آنها از دوره ساسانی که چگونه بوجود آمده دین رسمی آنها چیست و کتاب مقدس زردشتیان را نام برده و از پادشاه ساسانی خسرو انوشیروان و پای تخت آنها و کاخ هایی که ساخته شده بحث و گفتگو می کنند . و از معماری و سنگ تراشی و هنرهای ساسانیان و طبقه بندی بزرگان و مردم معمولی و روحانیون بزرگ زردشتی و شغل های آنها با دانش آموزان بحث کردند و معلم در آخر سوالاتی از دانش آموزان پرسیدند.

نتیجه گیری : در آخرین مرحله معلم به کمک شاگردان مطالب را جمع بندی کردند.

ارزشیابی پایانی:

1-    نام کتاب زردشتیان را نام ببرند.

2-    پای تخت ایران در زمان خسرو انوشیروان را بگویند.

3-    موسس حکومت ساسانی را نام ببرند.

4-    درباره ی تشکیل حکومت ساسانی توضیح دهند.

تکلیف تمرین و به سوالات کتاب پاسخ دهند.

تکلیف خلاقانه :  در خصوص آثار باستاتی که در شهر وجود دارد تحقیق کرده و به کلاس بیاورند.

تکلیف منزل: به سوالات کتاب پاسخ داده و در مورد پادشاه ایرانی کوروش گزارش تهیه کرده و به کلاس بیاورند و ارائه دهند.

درس نهم

روش تدریس:  یادسپاری                     

اهداف جزئی:

 1- آشنایی دانش آموزان با خسرو پرویز پادشاه ساسانی دوم

2- آشنایی دانش آموزان با واکنش خسروپرویز مقابل نام پیامبر

3- آشنایی دانش آموزان با علل ضعیف شدن ساسانیان

4- آشنایی دانش اموزان با علل ضعیف شدن ساسانیان

اهداف رفتاری:

1-    نام پادشاه بعد از انوشیروان را بگویند .

2-    چگونگی واکنش خسروپرویز به نامه ی پیامبر را توضیح دهند. ( دانستنی)

3-    علل ضعیف شدن حکومت ساسانیان را نام ببرند. ( دانستنی)

4-    چگونگی ورود اسلام به ایران را توضیح دهند. ( دانستنی)

5-    به دستورات اسلام علاقمتد شوند و آن را مورد احترام قرار دهند. ( نگرشی)

6-    درباره ی دین اسلام تحقیق کنند ( مهارتی )

فضا و مدل کلاس: U شکل

شروع کلاس:  سلام و احوالپرسی و حضور و غیاب دانش آموزان

معلم با شروع درس از دانش آموزان که بصورت گروهی تقسیم شده اند می خواهد که در رابطه با حضرت محمد و رابطه ایشان با خدای یکتا و اسلام و نور ایمان و ظلمات و بی عدالتی شاهان تصاویری را بکشند .

هر کدام از گروه ها تلاش کرده و مشغول کشیدن موضوع ارائه شده می شوند.

بعد از مدتی تصاویر بدست آمده در کنار هم می تواند هدف و موضوع اصلی درس را بیان کند.

حال تصاویری که موضوع مشترکی را دنبال می کنند در کنار هم قرار گرفته و از تلفیق آن دو تصویر کاملتری را تشکیل می دهد و توضیحات مربوطه به شکل نوشته می شود .

مثلاً دو یا چند تصویر در یک گروه مربوط به پیامبر و نور ایمان و رابطه ایشان با وحی و خدای یکتا می باشد معلم با دیدن این تصاویر از آنها می خواهد که آنها را با هم تلفیق کرده و موضوع اصلی را بصورت توضیحی زیر تصویر بنویسید.

بسط تصاویر حسی:

پس معلم از بچه ها می خواهد که مثلاً موضوع نوشتن نامه از طرف پیامبر به خسرو پرویز را بصورت نمایشی اجرا کنند در این مرحله هدف معلم به نمایش در آوردن موضوعاتی راجع به درس که باعث تداعی آن در ذهن دانش آموز می باشد است.

در این مرحله معلم در کلاس بیشتر کار تدریس را بر عهده دانش آموزان قرار داده و خود نقش راهنما را ایفا می کند.

در حقیقت در این روش معلم با بیان منظور درس و راهنمایی دانش آموزان آنها را وادار می کند که از قوه تخیل و ابتکار و هوش خود استفاده کرده و علاوه بر اینکه درس باعث کسالت دانش آموزان  نشود باعث تداوم آن در ذهن آنها گردد.

 

مدنی

درس اول

اجرای تدریس: پرس و جو

پایه ی تحصیلی : چهارم ابتدایی

موضوع درس: مدنی

موضوع: خانواده

هدف کلی:  آشنایی دانش آموز با خانواده

اهداف جزئی:

 1- آشنایی با خانواده

2- آشنایی با نیازهایی که یک خانواده دارد.

3- آشنایی با خانواده های کم جمعیت و پرجمعیت

رفتاری:

 1- فراگیر بتواند چگونگی تشکیل خانواده را توضیح دهد.

2- فراگیر بتواند نیازهای یک خانواده را بیان کند.

3- فراگیر بتواند خانواده های کم جمعیت و پرجمعیت را بشناسد.

4- فراگیر بتواند نسبت به حل مشکلات خانواده علاقه نشان دهد.

وسایل مورد نیاز: کتاب درسی- تصویرهای خانواده کم جمعیت و پر جمعیت

ایجاد انگیزه : تصاویر بزرگ شده کتاب و خانواده را جلوی تابلو می چسبانیم و از آنها می خواهیم با دقت به عکسها نگاه کنند.

ارزشیابی ورودی :

1-    اعضای خانواده را نام ببرند.

2-    نقش پدر و مادر در خانواده چیست؟

3-    به چه خانواده هایی پرجمعیت و کم جمعیت می گویند؟

ارائه درس:

مرحله ی اول:  ارزشیابی از پیش دانسته های شاگردان

مثلاً خانواده چگونه به وجود آمده . وظایف پدر و مادر و ... این مرحله بصورت شفاهی انجام می گیرد. تعداد افرادی که پاسخ درست یا نادرست داده اند را در یک جدول مشخص می کنیم.

مرحله ی دوم: مصاحبه با دانش آموزان

معلم شاگردانی را که پاسخ درست نداده اند را به جلوی کلاس می آورد و سپس از آنها می خواهد که یک برگ کاغذ و خودکار بردارند و از کسانی که جواب درست داده اند پرسش کنند.

مرحله ی سوم : گزارش و ارزشیابی

دانش آموزی که پرس و جو کرده و پاسخهای درست را نوشته به جلوی کلاس می آید و پاسخهای درست را روی تخته می نویسد و بعد معلم در خصوص پاسخهای درست صحبت می کند و در مورد درس توضیحاتی می دهد.

جمع بندی مطالب:  معلم از شاگردان می خواهد که از روی درس بخوانند و او در مورد درس توضیحات کافی می دهد.

تکلیف تمرینی :  به پرسشهای کتاب پاسخ دهند و  در مورد نیازهای گوناگون خانواده ها با هم بحث کنند.

تکلیف خلاقانه :

درباره یک خانواده پر جمعیت داستان کوتاهی بنویسند و در کلاس بخوانند.

درس دوم

روش تدریس:                        

موضوع درس: زندگی خانواده

هدف کلی : آشنایی دانش آموزان با مفهوم خانواده

اهداف رفتاری: دانش آموز باید بتواند:

1-    وظیفه پدر را در خانواده بیان کنند.

2-    وظیفه مادر در خانواده بیان کنند.

3-    وظیفه فرزند در خانواده بیان کنند.

4-    اهمیت وجود نظم را در خانواده بیان کنند.

5-    اهمیت تربیت فرزند در خانواده اسلامی را بیان کنند.

نگرش ها :

1- نسبت به انجام فعالیت های گروه احساس مسئولیت کند.

2- نسبت به وظایف خودشان در خانواده و احترام به پدر و مادر احساس مسئولیت کنند.

ارزشیابی ورودی: با کارهایی که پدر و مادر و خودشان در خانه انجام می دهند را نام ببرید.

فعالیت های گروهی قابل اجرا:

1-    وظایف پدر و مادر و خودشان در خانواده را مشخص کنند.

2-    کارهایی که خانه انجام می شود را فهرست کنند.

3-    علت داشتن نظم را در خانواده بنویسند.

ارزشیابی پایانی : کنترل کارهای گروهی دانش آموزان

فعالیت های خارج از کلاس: یک شعر درباره خانواده تهیه کنند و در کلاس بخوانند.

یک نقاشی خانواده بی نظم را بکشند.

فهرستی از یک روز کارهایی که انجام می دهند تهیه کنند.

درس سوم

روش تدریس: تدریس اعضای تیم                    

موضوع درس: مدرسه

هدف کلی: آشنایی دانش آموزان با مکان مدرسه و کارهایی که در آن انجام می شود.

اهداف رفتاری: دانش آموزان باید بتوانند :

1.      علت رفتن به مدرسه را بگویند .

2.      افرادی که برای آموزش آنها تلاش می کنند را نام ببرند.

3.      وظایف افرادی که برای تعلیم آنها تلاش می کنند را بازگو کنند.

نگرش ها :

1.      نسبت به وظایف خود در مدرسه احساس مسئولیت کنند.

2.      نسبت به فعالیت هایی نظیر همکاری، نظم ، آموزش در مدرسه علاقمندی نشان دهند.

ارزشیابی ورودی : کارهایی که در مدرسه انجام می شود را توضیح دهند.

فعالیت های تیمی قابل اجرا ؛ اعضای تیم

ارائه درس:

از هر تیم شماره های 1 ، 2 ، 3 ، 4 کنار هم قرار می گیرند .

به شماره های 1 می گوییم با هم صحبت کنند که مدیر در مدرسه چه وظایفی دارند.

به شماره های 2 می گوییم در مورد وظایف ناظم با هم صحبت کنند.

به شماره های 3 می گوییم در مورد وظایف معلم در مدرسه با هم صحبت کنند.

به شماره های 4 می گوییم در مورد وظایف مربی پرورشی و بهداشت با هم صحبت کنند.

سپس وقتی به صورت تیمی مشورت و سوال مورد نظر را پاسخ دادند به گروه خود بر می گردند و هرکس مورد خود را بازگو می کند سپس معلم از یک گروه می خواهد وظیفه مدیر و از گروه دیگر وظیفه ناظم و ... معلم با بررسی و گوش دادن به موارد ذکر شده مواردی را که گروه ها بازگو می کنند تکمیل می کند.

ارزشیابی پایانی :کنترل کارهای گروهی دانش آموزان

فعالیت های خارج از کلاس:

-        یک شعر درباره مدرسه تهیه کنند و در کلاس بخوانند.

-        چارتی از فعالیتهای انجام شده در مدرسه تهیه کنند.

-        یک نقاشی از مدرسه خود بکشند .

درس چهارم

روش تدریس: پس ختام                                  

موضوع: مسجد

هدف کلی :  آشنایی دانش اموزان با مفهوم زندگی اجتماعی و ریشه مبدا فرهنگ جامعه خود.

اهداف رفتاری:

1-    مسجد را به عنوان یکی دیگر از محل های اجتماع مردم نام ببرد.

2-    مساجد بزرگ و مهم سرزمین های اسلامی مانند ( مسجدالحرام، مسجد النبی و مسجد القصی و...) را نام ببرد.

3-    مراسمی را که در مسجد برگزار می گردد بازگو کند.

4-    چگونگی برگزاری نماز جماعت را در مسجد بازگو نماید.

5-    اهمیت اجتماعات مردمی را بیان نماید.

6-    نسبت به انجام فعالیتهای گروه احساس مسئولیت کند.

وسایل مورد نیاز : تصویر مسجد – کتاب- عکس

ایجاد انگیزه : تصویر برزگ مسجد الاقصی به جلوی کلاس نصب می کنیم و توجه شاگردان را به آن جلب می کنیم.

ارزشیابی ورودی:

1-    نماز جماعت در مسجد چگونه برگزار می شود.

2-    مردم در مسجد علاوه بر نماز خواندن چه کارهایی انجام می دهند؟

3-    یکی از محل های اجتماع مردم را نام ببرید.

ارائه درس:

مرحله اول : پیش خوانی

معلم پس از معرفی مطلب درسی از دانش آموزان می خواهد که یکبار از روی متن بخوانند و موضوعات و سرفصل های اصلی و مهم را مشخص کنند این باعث می شود دانش آموزان شکل کلی از مطلب به دست بیاورند و مطالب در ذهن آنها شکل بگیرد.

مرحله دوم: سوال کردن

مطالب اصلی کتاب به سوال تبدیل می شود و چند سوال در مورد محتوای نویسنده از طریق آنها اهداف بعدی مطالعه تشخیص و برای رسیدن به جواب سوالات تلاش و فعالیت کند.

سوالها:

 1- نوشتن نام مساجد بزرگ اسلامی و نام کشورهایی که این مساجد در آنجا قرار دارند ( از جمله مسجد الاقصی )

2- کارهایی که در مساجد انجام می گیرد را فهرست کنند.

3- نام مساجد معروف و بزرگ شهر یا استان خود را بنویسند.

مرحله سوم:  خواندن

در مرحله خواندن دانش آموزان مطالب اصلی را بیشتر می خوانند و به دنبال رسیدن به هدف های خود هستند و مطالب اصلی را با دقت و سرعت کمتر می خوانند.

مرحله چهارم: تفکر

ضمن مطالعه ی دقیق و خواندن مطالب درباره اهداف و محتوای متناسب با آن به تفکر می پردازند تا حدودی عمیق تر به آنها توجه می کنند.

مرحله پنجم:  حفظ کردن

هنگامی که دانش آموزان در مرد مطالبی که می خوانند بخشی از مطالب در ذهن خود به خاطر می سپارند و مطالب مهم را حفظ می کنند.

مرحله ششم: مرور کردن

در این مرحله دانش آموزان می کوشند مطالب را به صورت کلی مرور کنند و به بازخوانی سوالها پاسخ و مطالب مهم بپردازند و در ذهن خود آنها را در یک چهارچوب مشخص شده قرار دهند.

جمع بندی مطالب: معلم بعد از اینکه دانش آموزان مطالب را به خوبی یاد گرفتند در مورد مسجد و اهمیت آن صحبت می کند.

ارزشیابی پایانی :

کنترل کارهای گروهی دانش آموزان و رتبه بندی کار آنها.

تکلیف تمرینی : به پرسشهای کتاب پاسخ داده ، خاطره ای از رفتن به خود به مسجد بنویسند.

تکلیف خلاقانه :  

1-    یک شعر درباره نماز یا مسجد تهیه کنند و در کلاس بخوانند.

2-    بازدید از یک مسجد و گفتگو با امام جماعت و کارهایی که در آنجا صورت می گیرد.

درس پنجم

روش تدریس:  مناظره ای                    

موضوع : زندگی روستایی

هدف کلی :  زندگی روستایی

اهداف جزئی :  

1.      آشنایی دانش آموزان با کار کشاورزی و باغداری

2.      آشنایی با کار دامپروری

3.      آشنایی با وظایف جهاد سازندگی

رفتاری:

1- دانش آموز بتواند نحوه زندگی روستایی را شرح دهد.

2- دانش آموز بتواند شغل و پیشه روستائیان را توضیح دهند.

3- دانش آموزان روستایی علاوه بر درس خواندن چه کارهایی انجام می دهند.

4- در مورد وظایف جهاد سازندگی توضیح دهند.

ارزشیابی ورودی:

1-    چرا بیش تر مردم روستاها یکدیگر را می شناسند؟

2-    چرا هوای روستاها تمیز و سالم است؟

3-    چند محصول کشاورزی را که در روستاها تولید می شود را نام ببرید؟

وسایل مورد نیاز:  عکس- فیلم در مورد یک روستا- تصویر بزرگ شده کتاب- کتاب

فضا و مدل کلاس: مدل کلاس U شکل گروههای سه نفره

ایجاد انگیزه: یک فیلم در مورد روستا و کارهایی که در روستا انجام می شود به نمایش می گذاریم.

ارائه درس:

مرحله اول : طرح موضوع

معلم بعد از نمایش فیلم به شاگردان می گویند که درس امروز ما درباره زندگی روستایی است بعد از دانش آموزان سوالاتی در خصوص فیلم و زندگی روستائیان از معلم می پرسند و معلم در خصوص چگونگی زندگی روستایی صحبت می کند.

مرحله دوم: ایجاد چالش

معلم: به شاگردان می گوید شما اطلاعات خوبی درباره موضوع به دست آوردید حالا در خصوص زندگی روستایی اطلاعات بیشتری به دست آوریم و با زندگی آنها آشنا شویم.

مثلاً :

·        روستائیان برای تهیه غذای خانواده خود و مردم چکار می کنند.

·        جمعیت روستاها چقدر است.

·        دلیل اینکه مردم روستا همدیگر را می شناسند چیست؟

·        آیا در کار کشاورزی و دامپروری به همدیگر کمک می کنند/

·        پس از پیروزی انقلاب اسلامی جهاد سازندگی چه کارهایی برای روستائیان انجام دادند.

مرحله سوم:  بحث و ارائه نظر

بعد از اینکه معلم سوالات را مطرح کرد و روی تخته نوشت از شاگردان می خواهد که در مورد موضوعات نوشته شده فکر و هر گروه یکی را به عنوان بهترین روش برای شناخت بهتر زندگی روستایی انتخاب کنند.

دانش آموزان درباره ی عوامل مطرح شده فکر و یکی از آنها را انتخاب می کنند. معلم: وقت تمام شد و از سرگروههای هر گروه می خواهد که نظرات خود را که با یکدیگر بحث کرده اند بیایند و بخوانند. و بعد معلم نظرات مشابه را به کمک بچه ها حذف و نظرات مهم را یادداشت می کنند و بعد معلم از نماینده و سرگروه اول باید دلایل خود را ظرف پنج دقیقه اعلام کنند بقیه هم باید به دقت به حرفهای اوگوش دهند. و دانش آموزان در مورد نظرات خود با هم مباحثه و مناظره می کنند و محتوای درس را به صورت تلفیقی می آموزند.

مرحله چهارم: ارزشیابی و اعلام نتایج

معلم نظریات خود و شاگردان را به صورت نتایج بحث مطرح و توضیحات تکمیلی را جمع بندی می کنند . دانش آموزان نتایج بحث را یادداشت می کنند.

ارزشیابی پایانی :

1-    نحوه زندگی روستایی را شرح دهد؟

2-    شغل و پیشه روستائیان را توضیح دهند.

3-    دانش آموزان روستائی علاوه بر درس خواندن چه کارهایی انجام می دهند؟

4-    وظایف جهاد سازندگی را نام ببرند؟

ارائه تکلیف تمرینی:

به سوالات کتاب پاسخ دهند.

تکلیف خلاقانه : زندگی ایلی و عشایری را با نوع زندگی روستایی مقایسه و تحقیق بنویسند و به کلاس بیاورند.

درس ششم

روش تدریس: تدریس به روش نظرخواهی                    

موضوع درس: زندگی شهری

اهداف کلی: آشنایی با زندگی شهری

اهداف جزئی :

1- آشنایی با شغل و پیشه شهرنشینان

2- آشنایی با وظایف مردم در قبال شهر

3- آشنایی با حفظ و پاکیزگی شهر

اهداف رفتاری:

1-    شغل مردم شهرنشینی را نام ببرد. ( دانستنی )

2-    چند نمونه از انواع مغازه ها را نام ببرد. ( دانستنی)

3-    وظیفه شهرداری را شرح دهد. ( دانستنی)

4-    به رفتگران شهرداری احترام بگذارد. ( نگرشی)

ارزشیابی ورودی :

1-    چرا مردم یک شهر کم تر از مردم یک روستا همدیگر را می شناسند؟

2-    کارخانه هایی که در اطراف شهر محل زندگی شما است را نام ببرید.

3-    زندگی در شهرهای بزرگ چه ضررهایی دارد؟

وسایل مورد نیاز: کتاب- دفترچه ی یادداشت- پرسش نامه ی مناسب

مدل کلاس: کلاس درس به صورت گروهی 4 نفره

ایجاد انگیزه :

معلم : امروز درس را با یک سوال آغاز می کنیم به نظر شما یک شهر خوب و زیبا باید چه ویژگیهایی داشته باشد ؟ هرکدام از شما به تعدادی از این ویژگی ها اشاره کنید.

دانش آموزان تمیز و پاکیزه باشد – زیبا باشد- هوای خوبی داشته باشد- فروشگاه و بیمارستان داشته باشد.

معلم: درس امروز ما درباره ی زندگی شهری است می خواهیم مطالبی در مورد آن  یاد بگیریم.

ارائه ی درس : گام اول:  بیان هدف و توجیه کردن دانش اموزان

معلم: همان طور که گفتیم بحث امروز ما در مورد زندگی شهرنشینی است. ابتدا معلم در مورد موضوع درس توضیحاتی می دهد و معلم هدف اصلی را در کار تحقیقی و کمک گرفتن از دیگران می داند ابتدا معلم سوالاتی مطرح می کند و می گوید می خواهیم یک پرسش نامه تنظیم کنیم و بعد پرسش نامه را با پرس و جو از گروهها تکمیل می کنیم. سوالها که مطرح شده :

1-    ویژگیهای یک شهر منظم

2-    ویژگیهای یک شهر نامنظم

3-    افراد یک شهر با چه روش هایی می توانند یک شهر خوب و پاکیزه داشته باشند.

گام دوم : ساخت ابزارهای نظرسنجی

معلم برای اینکه بتوانیم نظرات شما را جویا شویم، باید یک پرسش نامه طراحی کنیم تا بتوانیم کار تحقیقی خودمان را انجام دهیم و شروع می کند به کشیدن یک جدول.

جدول نظرخواهی

ویژگیهای یک شهر منظم	ویژگیهای یک شهر نامنظم	روش هایی برای داشتن و رسیدن به شهری خوب و پاکیزه

 

گام سوم: تکمیل پرسشنامه

معلم: برگه ها را بین گروه ها پخش می کند و می گوید با همفکری هم این جدولها را پر کنید . 5 دقیقه وقت دارید و گروهها شروع به فکر کردن و صحبت با هم می شوند.

گام چهارم: تجزیه و تحلیل پرسش نامه ها:

معلم: از گروهها تشکر می کند و از سرگروه هر گروه می خواهد نظرات خود را که یادداشت کرده اند روی تابلو بنویسند. و بعد معلم مطالب را جمع بندی می کند و در مورد زندگی شهرنشینی با شاگردان صحبت و مطالب آنها را تکمیل می کند.

ارزشیابی پایانی :

1-    چند نمونه از انواع مغازه ها را نام ببرید؟

2-    وظیفه ی شهرداری را شرح دهید.

3-    شغل مردم شهرنشینی را نام ببرید.

تکلیف تمرینی: به سوالات کتاب پاسخ داده و فعالیتهای داخل کلاسی را انجام دهند.

تکلیف خلاقانه :  وقتی به پارک می روید برای حفظ محیط آن چه کارهایی باید انجام داد. تحقیقی انجام داده و به کلاس بیاورند.

درس هفتم

روش تدریس: سخنرانی                      

موضوع درس:  ملت ایران

اهداف کلی:  ملت ایران

اهداف جزئی:

1- آشنایی با قانون اساسی

2- آشنایی با زبان و خط رسمی ایران

3- آشنایی با پرچم و سرود ملی

اهداف رفتاری:

1-    مردم ایران را بعنوان یک خانواده بزرگ بشناسد.

2-    اشتراکات ملت ایران را نام ببرد.

3-    زبان و خط رسمی ملت ایران را نام ببرد.

ارزشیابی ورودی:

1-    سرود ملی ایران را بطور دسته جمعی بخوانید.

2-    رنگ های پرچم ایران را نام ببرید.

3-    انقلاب اسلامی نشانه چیست ؟

وسایل مورد نیاز: فرم شماره 2 و 1.

فضا و مدل کلاس : گروههای 4 نفری

ایجاد انگیزه:  تصویرهای بزرگ شده ی کتاب را به دیوار می چسبانیم و توجه دانش آموزان را به آن جلب می کنیم.

ارائه درس:

مرحله اول : بیان موضوع و انگیزه سازی

معلم با پخش  کردن سرود ملی ایران علاقه دانش آموزان را جلب می کند و به دانش آموزان می گوید که بچه ها همه ما در یک خانواده ی بزرگ زندگی می کنیم که این خانواده ی بزرگ ملت ایران نام دارد.

مرحله دوم: ارائه مطالب

معلم با توجه به درس مطالب و محتوای درس در این مرحله ارائه می شود و معلم در حین تدریس سوالاتی از دانش آموزان می پرسد مانند : رنگهای پرچم ایران- سرود ملی – آرزوهای مشترک مردم ایران – دفاع از سرزمین ایران- خط رسمی ملت ایران و بعد خود در این مورد توضیح دهند.

مرحله سوم : جمع بندی و نتیجه گیری :

معلم در پایان درس از بچه ها می خواهد که از روی درس بخوانند و در مورد درس نتیجه گیری می کند که ما می توانیم با همفکری به تلاش و کوشش نیازهای کشور اسلامی ایران را برطرف کنیم و برای رسیدن به هدف های مشترک کوشش کنیم تا از رنج های گذشته به سربلندی و افتخار و شادی برسیم.

ارزشیابی پایانی :

1-    ملت ایران در چه چیزهایی مشترک هستند.

2-    زبان و خط رسمی ملت ایران چیست؟

3-    انقلاب اسلامی نشانه چیست؟

ارائه تکلیف تمرینی:

به سوالات کتاب پاسخ داده و در مورد علامت وسط پرچم ایران که چه مفهومی دارد تحقیق کند و نتیجه را به کلاس گزارش دهد.

درس هشتم

روش تدریس: حل مسئله          موضوع درس:  امت اسلامی     اهداف کلی:  امت اسلامی

اهداف جزئی:

 1- آشنایی با امت اسلامی

2- آشنایی با مسلمانان جهان

اهداف رفتاری:

1-    اعضای امت اسلامی را نام ببرد؟ ( دانستنی)

2-    اشتراکات مسلمانان جهان را نام ببرد. ( دانستنی)

3-    اعتقادات امت اسلامی را توضیح دهد. ( دانستنی)

4-    در مورد مراسم حج تحقیق کند. ( مهارتی)

5-    برای دین خود احترام قائل شود. ( نگرشی)

ارزشیابی ورودی:

1-    مسلمانان به چه کسی اعتقاد دارند؟

2-    دین مسلمانان چیست ؟

3-    پیامبر و کتاب آسمانی مسلمانان چیست ؟

وسایل مورد نیاز: کتاب درسی و تصویری از خانه خدا .

فضا و مدل کلاس :  مدل U شکل

ارائه درس: مرحله اول ( ایجاد انگیزه ) :

معلم تصویری از خانه خدا به جلوی تابلو نصب می کند پس از چند لحظه متوجه می شود جو کلاس ناآرام و تشنج است به جستجوی علت می پردازد و از بچه ها می پرسد این همه سروصدا و همهمه برای چیست؟

دانش آموزان: در مورد تصویر خانه خدا که صحبت می کردیم دانش آموزان می پرسند چرا همه مسلمانان برای زیارت خانه خدا می روند . از کشورهای مختلف می آیند حتی اگر جنگ و دشمنی با هم داشته باشند با صلح و دوستی خانه خدا را زیارت می کنند.

مرحله دوم: معلم: بهتر است اعضای هرگروه با هم مشورت کنند و پس از فرصتی که برایتان تعیین می کنم نظرات خود را بگویند.

نماینده ی گروه اول : همه مسلمانان جهان اعضای یک خانواده بسیار بزرگ هستند .

نماینده ی گروه دوم:  همه مسلمانان جهان چه سفید پوست و چه سیاه پوست، چه فارس ، چه ترک و عرب جزء امت اسلامی هستند.

نماینده ی گروه سوم: همه مسلمانان به خدای واحد ، پیامبر و قبله ی همه مسلمانان مشترک است.

معلم: بچه ها اجازه بدهید من نظرات شما را روی تخته بنویسم تا همه به یک پاسخ منطقی برسیم. چون که اگر همین طور پیش برویم نمی توانیم از این بحث ها نتیجه ای بگیریم.

مرحله ی سوم: معلم از گروهها می خواهد درباره موضوعات مطرح شده نظر بدهند.

گروه اول : چون همه دین و پیامبران مشترک است پس یک خانواده محسوب می شویم.

گروه دوم : چون پیامبر ما هیچ فرقی بین انسانها قایل نمی شد و همه مسلمانان نزد خداوند برابر و یکسان هستند.

گروه سوم: چون خدا و پیامبر قبله ی ما مشترک است پس اگر مسلمانی نیاز به کمک داشته باشد باید به او کمک کنیم ( مثل مردم فلسطین )

مرحله ی چهارم: معلم با توجه به نظرات دانش اموزان مطالب را جمع بندی و توضیحاتی در مورد درس می دهد و از دانش آموزان می خواهد از روی درس یکبار بخوانند. و با سخنی از حضرت محمد (ص) درس را به پایان می رساند.

هرگاه مظلومی فریاد بزند که « ای مسلمانان به دادم برسید » و مسلمان دیگری فریاد عدالت خواهی او را بشنود و به او کمک نکند ، مسلمان نیست.

ارزشیابی پایانی : حالا می توانید :

 1- اعضای امت اسلامی را نام ببرید.

 2- اشتراکات مسلمانان جهان را نام ببرید.

 3- اعتقادات امت اسلامی را توضیح دهید.

ارائه تکلیف:  نام چند کشور مسلمان را نام برده به پرسشهای کتاب پاسخ دهید.

تکلیف خلاقانه :  خاطره ای از رفتن اعضای خانواده یا فامیل را به خانه خدا سوال کرده و تحقیق کنید به کلاس بیاورید.